สำหรับสมุนไพรที่เราเกริ่นไว้ว่า มากรส มากยา นั้นก็คือ ‘สมอไทย’ ซึ่งเป็นไม้พื้นเมืองที่หมอพื้นบ้านนำมาใช้ประโยชน์ในการดูแลสุขภาพ โดยตั้งแต่ ดอก ผล หรือแม้แต่เปลือกต้น ก็สามารถนำมาทำเป็นยาได้ทั้งหมด
สมอไทย นับเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง มีผลเป็นลูกป้อมๆ รีๆ มีขนาดเล็กประมาณหัวแม่มือ ผิวเกลี้ยงไม่มีขน เมื่อแก่จะมีสีเขียวอมเหลือง ส่วนเรื่องของรสชาตินั้นค่อนข้างทรมานใจเด็กและผู้ใหญ่หลายคน เพราะมีทั้งฝาดทั้งขม แต่เมื่อกินไปสักพักจะกลายเป็นความหวานชุ่มคอ
ทั้งนี้ สารสกัดจากสมอไทยจะมีฤทธิ์ในการกำจัดสารพิษออกและบำบัดโรคหลายชนิด เพราะมีสารอาหารจำพวกแทนนิน (Tannin) อยู่มาก จึงสามารถใช้เป็นยาสมาน แก้ลม จุกเสียด ช่วยเจริญอาหาร ขับน้ำเหลืองเสีย นอกจากนี้ยังใช้เป็นยาภายนอกได้อีกด้วย โดบบดให้เป็นผงจนละเอียดแล้วโรยใส่แผลเรื้อรัง ใช้รักษาโรคฟันและเหงือกเป็นแผล เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้พิษร้อนภายใน แก้ลมป่วง ระบายลม ควบคุมธาตุในตัว ถ่ายพิษไข้…
หลากรส หลากประโยชน์
อย่างที่ทราบกันแล้วว่า สมอไทย มีรสชาติมากมายหลายหลาก ซึ่งเรามาดูกันดีกว่าว่าแต่ละรสของสมุนไพรชนิดนี้จะช่วยในเรื่องใดบ้าง
รสเปรี้ยว- มีสรรพคุณกัดเสมหะ แก้ไอ แก้กระหายน้ำ ฟอกโลหิต แก้ประจำเดือนไม่ปกติ แก้โรคท้องผูก ชำระล้างเมือกมันในลำไส้
รสฝาด- ช่วยสมานแผลในปากไปจนถึงแผลในกระเพาะลำไส้ แก้ท้องเสีย แก้บิด ซึ่งสรรพคุณของรสฝาดช่วยระงับการถ่าย และช่วยให้ถ่าย ดังนั้น เมื่อรสเปรี้ยวและรสฝาดของสมอไทยมาอยู่รวมกัน จึงทำให้มีสรรพคุณเป็นทั้งยาระบายและยาระงับการถ่ายไปในตัว
รสหวาน- บำรุงกำลัง
รสขม- แก้ไข้ บำรุงน้ำดี ถอนพิษผิดสำแดง ช่วยเจริญอาหาร
รสเผ็ด- ขับลมในกระเพาะ ลำไส้ แก้ปวดท้องจุกเสียด ช่วยย่อยอาหาร
รสเค็ม- ช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง แก้ประดงน้ำเหลืองเสีย และรสเมา แก้พิษฝี พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้พยาธิต่างๆ แก้ริดสีดวง ระงับประสาท ทำให้นอนหลับสบาย
ทั้งนี้ สมอไทยมักได้รับการยอมรับว่าเป็น ราชาสมุนไพร เนื่องจากฤทธิ์ในการกำจัดสารพิษออกจากร่างกายและบำบัดโรคหลายชนิด โดยสรรพคุณเด่นอีกข้อของสมอไทยที่ต้องชวนกันมาขยายต่อก็คือ ประโยชน์ในการแก้โรคท้องผูก ซึ่งยาทั่วไปอาจจะช่วยถ่ายท้องได้ แต่แก้โรคท้องผูกไม่ได้ แถมถ้าหยุดยาก็อาจกลับมาทำให้ท้องผูกหนักขึ้น โดยคนที่ท้องผูกเรื้อรังมักจะมีอาการร้อนใน ปากเปื่อย ตาไม่มีประกาย แม้จะกินผักผลไม้ ดื่มน้ำมากๆ หรือแม้ว่าออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอแล้ว แต่ก็ยังไม่หายท้องผูก ซึ่งการกินสมอไทยสามารถช่วยรักษาโรคท้องผูกเรื้อรังได้ เพราะสมุนไพรที่ว่านี้ไม่เพียงเป็นแค่ยาถ่ายเท่านั้น แต่ยังช่วยชำระล้างลำไส้ให้สะอาด มีสมรรถภาพในการบีบตัว ขับถ่ายได้คล่องตัว โดยให้กินสมอไทยวันละ 3-5 ลูกทุกวัน จนกว่าอาการท้องผูกหายไปแล้วจึงหยุดกินยา
ที่มา //e-magazine.info